ÖZET:
- İşçinin asıl işveren - alt işveren ilişkisi çerçevesinde değişen alt işverenlere bağlı olarak çalışması hâlinde işyeri devri kurallarına göre sonuca gidilebilir.
- Ancak, alt işveren değişmediği hâlde asıl işverenin değişmesi, alt işverenin işçisi yönünden işyeri devri şeklinde bir etki yaratmaz.
- Bir diğer ifade ile bu hâlde alt işveren işçisinin işvereni de, işyeri de değişmediğinden işyeri devri kurallarına göre sonuca gidilmez.
- Alt işveren işçisinin aynı alt işverene bağlı olarak değişen asıl işverenler bünyesinde çalışması hâlinde, her bir asıl işverenin sorumluluğu işçinin çalıştığı süre ve ücret miktarı ile sınırlı olarak belirlenmelidir.
 |
Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2022/11530 E. 2022/11250 K. |
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalı ... Alüminyum Sanayi ve Ticaret A.Ş. vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hâkimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, müvekkilinin 02.01.2009 tarihinde davalılar nezdinde çalışmaya başladığını, davalı ... Alüminyum San. ve Tic. A.Ş.'nin Tuzla'da bulunan tesisinde çalıştığını, ortalama 2.000,00 TL ücret aldığını, 09.01.2014 tarihinde hiçbir gerekçe olmaksızın işten çıkarıldığını, müvekkiline kıdem ve ihbar tazminatı ödenmediğini, davalılar arasında asıl işveren -alt işveren ilişkisi olduğunu, müşterek ve müteselsil sorumluluklarının bulunduğunu, müvekkilinin bir kısım işçilik alacaklarının ödenmediğini ileri sürerek kıdem ve ihbar tazminatı alacaklarını talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı ... Haz. Yem. Ür. Ve Hiz. A.Ş. vekili, davacının müvekkili Şirket çalışanı olmadığını, bu nedenle davanın husumet nedeniyle reddi gerektiğini, iddia ve taleplerin yersiz olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
Davalı ... Alüminyum San. ve Tic. A.Ş. vekili, davacının diğer davalılar nezdinde 2009-2014 yılları arasında aşçı olarak görev yaptığını, Şirketin 24.42.18 nace koduyla alüminyum sac, levha, tabaka, şerit, imalat faaliyetlerini gerkçekleştirdiğini, asıl işveren-alt işveren ilişkisinin kurulabilmesi için alt işverene verilen işin, asıl işverenin işyerinde mal ve hizmet üretiminin yardımcı işlerinden olması şartının aranacağını, diğer davalı tarafından verilen yemek hizmetleri ve davacının işi olan aşçılık işinin davalı Şirketin mal ve hizmet üretimine yardımcı olmadığını, taraflar arasında davalı ... ve bağlı şirketlere yemek hizmeti verilmesi için 09.04.2011 tarihinde yemek hizmeti alım sözleşmesi imzalandığını, davacının çalıştığını öne sürdüğü diğer davalı ile herhangi bir ilişkisi bulunmadığını, iddia ve taleplerin yersiz olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
Davalı ... Hazır Yemek Üretim ve Hizmetleri A.Ş. vekili, davacının ....01.2009-09.01.2014 tarihleri arasında davalı işverenin bordrosuna kayıtlı çalışanı olduğunu, diğer davalı ... A.Ş'nin Şirketin müşterisi olduğunu, yapılan anlaşma gereği mutfağın işletildiğini, ... Hazır Yemek A.Ş. ile ... Şirketi arasında alt işveren-alt işveren ilişkisi bulunmadığını, davacının ... Hazır Yemek A.Ş. çalışanı olduğunu, firmanın unvan değişikliğinden önceki isminin ... Hazır Yemek A.Ş. olduğunu ve unvan değiştirerek ... Hazır Yemek A.Ş ismini aldığını, davalı ... Şirketinin isim benzerliği dışında davayla bir ilgisinin bulunmadığını, davacının istifa etmek suretiye 09.01.2014 tarihinde işten ayrıldığını, bu nedenle kıdem ve ihbar tazminatı ... doğmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
Mahkeme Kararının Özeti
Mahkemece, toplanan kanıtlar ve bilirkişi raporuna dayanılarak, davanın kabulüne karar verilmiştir.
Bozma ve Bozmadan Sonraki Yargılama Süreci
Mahkeme kararının davalılardan ... Haz. Yem. Ür. Ve Hiz. A.Ş. ile ... Al. San. ve Tic. A.Ş. vekillerince temyizi üzerine Dairemizin 19.10.2020 tarihli ve 2016/25618 Esas, 2020/12459 Karar sayılı ilâmı ile Mahkemece öncelikle davalılar arasındaki hizmet alım sözleşmelerinin getirtilmesi, hizmet döküm cetvelinde davacının sigortalı göründüğü şirketlerin ticaret sicili kayıtları, faaliyet adreslerinin getirtilmesi, gerekirse tanıklar yeniden dinlenmek suretiyle davacının çalışma dönemi boyunca aynı yerde çalışıp çalışmadığı belirlenerek buna göre davalı Şirketler ile dava dışı şirketler arasında bağlantı bulunup bulunmadığının tespit edilmesi ve bu tespitin sonucuna göre davalı Şirketlerin sorumluluklarının belirlenmesi gerektiği gerekçesiyle bozulmuştur.
Mahkemece bozmaya uyulmasına karar verilmiş, bozma ilâmında belirtilen bilgi ve belgeler dosya kapsamına alınarak dosya bilirkişiye verilmiş, davacının alacakları hakkında bozmadan önceki gibi davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Temyiz:
Kararı davalı ... Alüminyum San. ve Tic. A.Ş. vekili temyiz etmiştir.
Gerekçe:
1.Dosyadaki yazılara, kararın bozmaya uygun olmasına, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına ve bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin yeniden incelenmesine hukukça ve yasaca imkân bulunmamasına göre davalı ... Alüminyum San. ve Tic. A.Ş. vekilinin aşağıdaki bentlerin kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde değildir.
2.Davalı ... Hazır Yemek Ür. ve Hiz. A.Ş.'nin karar başlığında gösterilmemesi mahallinde düzeltilebilecek maddi hata olarak kabul edildiğinden bozma sebebi yapılmamıştır.
3.Taraflar arasındaki ilişkinin hukuki niteliğinin belirlenmesi, davalıların davacının talep ettiği alacaklardan sorumlu olup olmadıkları ve sorumluluğun kapsamı konusunda uyuşmazlık bulunmaktadır.
İşçinin asıl işveren - alt işveren ilişkisi çerçevesinde değişen alt işverenlere bağlı olarak çalışması hâlinde işyeri devri kurallarına göre sonuca gidilebilir. Ancak, alt işveren değişmediği hâlde asıl işverenin değişmesi, alt işverenin işçisi yönünden işyeri devri şeklinde bir etki yaratmaz. Bir diğer ifade ile bu hâlde alt işveren işçisinin işvereni de, işyeri de değişmediğinden işyeri devri kurallarına göre sonuca gidilmez. Alt işveren işçisinin aynı alt işverene bağlı olarak değişen asıl işverenler bünyesinde çalışması hâlinde, her bir asıl işverenin sorumluluğu işçinin çalıştığı süre ve ücret miktarı ile sınırlı olarak belirlenmelidir.
Dosya kapsamına göre, Dairemizin bozma ilâmı doğrultusunda alınan bilirkişi raporunda hizmet alım sözleşmeleri, ticaret sicil kayıtları, Sosyal Güvenlik Kurumu kayıtları incelenerek davacının ....01.2009-09.01.2014 tarihleri arasında 5 yıl 4 gün davalı ... Hazır Yemek Üretim ve Hizmetleri A.Ş sigortalısı olarak dava dışı şirketlere ait farklı işyeri adreslerinde (... A.Ş Şb., ... ... Eğitim Derneği) çalıştırıldığı, son olarak 17.12.2011-09.01.2014 tarihleri arasında 2 yıl 23 gün davalı ... Alüminyum San. ve Tic. A.Ş.’ye ait işyerinde çalıştırıldığı tespit edilmiştir. Yukarıda da belirtildiği gibi asıl işverenlerin işçilik alacaklarından sorumluluğu kendi dönemlerindeki süre ve ücret ile sınırlıdır. Davacının asıl işveren olarak ... Şirketinde çalışması 17.12.2011-09.01.2014 tarihleri arasındadır. Bu hâlde davalı ... Şirketinin sorumluluğu bu süreye isabet eden alacaklar ile sınırlı olmasına rağmen Mahkemece davalı ... Şirketinin davacının çalışma süresinin tamamı üzerinden hesaplanan alacaklardan diğer davalı ... Şirketi ile birlikte müştereken ve müteselsilen sorumlu tutulması hatalıdır.
SONUÇ:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebepten BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine 05.10.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.