ÖZET:
📌İşten çıkış kodunun değiştirilmesi talepli olarak tespit davası açılmasında hukuki yarar vardır.
 |
YARGITAY 9. HUKUK DAİRESİ Esas : 2022/7128 Karar : 2022/8175 |
Taraflar arasındaki tespit davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı ... vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı asıl dava dilekçesinde; davalı Şirkette aralıksız olarak 26.06.2017-07.04.2020 tarihleri arasında çalıştığını, davalı işverence haklı ve geçerli sebep olmadan iş sözleşmesinin 07.04.2020 tarihinde feshedildiğinden işten çıkış kodunun da 04 ( işveren tarafından haksız fesih) olarak bildirilmesi gerekirken 22 (diğer nedenler) olarak bildirildiğini bu nedenle işsizlik maaşını alamadığını belirterek işten çıkarılma sebebinin Mahkemece tespit edilmesini ve Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı ... cevap dilekçesi sunmamıştır.
Davalı ... vekili cevap dilekçesinde; haksız ve mesnetsiz açılan davanın reddi gerektiğini, davanın kabulü anlamına gelmemekle beraber, davanın kısmen ya da tamamen kabul edilmesi durumunda davalı kurumun davanın açılmasında hiçbir kusuru olmadığından ayrıca Kurum aleyhine yargılama gideri ve vekâlet ücretine hükmedilmemesi gerektiğini belirterek davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile dinlenen tanık beyanlarından davacı işçinin işveren tarafından haksız olarak işten çıkarıldığı, kendisine herhangi bir bildirim yapılmadığının anlaşıldığı, davalı şirket tarafından iş sözleşmesinin sonlanmasına ilişkin herhangi bir belgenin ibraz edilmediği, sosyal haklar bakımından davacı işçinin işten çıkış kodunun düzeltilmesinde menfaatinin olduğu kanaati ile davacının davalı nezdinde geçen çalışmasının 04 (belirsiz süreli iş akdinin işveren tarafından feshi) kodu olarak düzeltilmesi gerektiğinin tespitine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı ... vekili istinaf dilekçesinde; iş sözleşmelerinin sonlanmasına ilişkin bildirimlerin Sosyal Güvenlik Kurumuna işveren tarafından yapıldığını, davacının dava açmakta hukuki yararı bulunmadığını, zira feshe ilişkin belge bulunması halinde çıkış bildirim kodunun 10 gün içinde değiştirilebileceğini, davacının kuruma müracaat etmeden doğrudan dava yoluna gitmesinin de isabetsiz olduğunu belirterek İlk Derece Mahkeme kararının kaldırılarak davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davacı tarafça, işten ayrılış bildirgesinde işten ayrılış kodunun (22) olarak gösterilmesinin işsizlik maaşını almasına engel olduğundan işten ayrılma bildiriminin kod (04) sözleşmenin işveren tarafından haksız fesih olması gerektiğinin tespitini talep etmiş ise de; davacı ile davalı işveren arasında Erciş 1. Asliye Hukuk Mahkemesinde 29.09.2020 tarihinde açılan ve 2020/437 Esas sayılı dosyasında davacının feshe bağlı kıdem ve ihbar tazminatı ile diğer işçilik alacaklarının tahsiline ilişkin yargılamanın devam ettiğinin anlaşıldığı, dava tarihi itibarıyla eda davası yerine, tespit davası açılmasında hukuki yarar bulunmadığı, hukuki yararın 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 114 maddesinin birinci fıkrasının (h) bendi gereğince dava şartı olup, bu kapsamda yapılan inceleme ile işten ayrılma kodu bildirim işleminin haksız olduğunun tespiti ve iptaline ilişkin davanın hukuki yarar yokluğu nedeni ile reddi gerektiği gerekçesiyle davalılardan Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılarak davanın hukuki yarar yokluğu nedeni ile usulden reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili, temyiz dilekçesinde; davacının lehine bir belge ile Sosyal Güvenlik Kurumuna başvurması hâlinde işsizlik ödeneğinin ödenmesini sağlasa bile söz konusu kodun değişmeyeceğini, bu durumun davacının 3 yıl boyunca İş ve İşçi Bulma Kurumu (İŞKUR) vasıtasıyla iş bulmasına engel olacağını, sonraki iş başvurularında işe alınmasında da engel bir kıstas olacağını, işverenler tarafından işe alımda resmi bir belge niteliği taşıyan hizmet dökümünün incelenerek kodun "istifa" olarak görülmesi durumunda davacı aleyhinde bir kanaat oluşturacağını, işçilik davasının açılmasının belirtilen kodun değiştirilmesine etki etmeyeceğini, davacı her ne kadar dava dilekçesinde tespit davasıdır şeklinde bir hukuki niteleme yoluna gitmişse de Mahkemenin dava dilekçesinde belirtilen hukuki nitelemeye bağlı olmayıp talep sonucuna göre hukuki niteleme yapmak zorunda olduğunu, davacının kodun tespiti ve değiştirilmesi talepleri birlikte değerlendirildiğinde eldeki dava eda davası olduğundan Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın hatalı olduğunu belirterek bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacının işten çıkış kodunun düzeltilmesi istemine ilişkindir.
İlgili Hukuk
6100 sayılı Kanun'un 106 ncı maddesi, 114 üncü maddesinin birinci fıkrasının (h) bendi ile 115 inci maddesi
Değerlendirme
Somut uyuşmazlıkta, Bölge Adliye Mahkemesince başka bir davada davacı ile davalı işveren arasında davacının feshe bağlı kıdem ve ihbar tazminatı ile diğer işçilik alacaklarının tahsiline ilişkin yargılama devam ettiğinden dava tarihi itibarıyla davacının eda davası yerine, tespit davası açmasında hukuki yararı bulunmadığı belirtilmiş ise de Bölge Adliye Mahkemesince yapılan değerlendirme hatalıdır. Davacı ile davalı Şirket arasında davacının kıdem ve ihbar tazminatı alacağına ilişkin görülen davada çıkacak sonuç davalı işverene çıkış kodunun düzeltilmesi yükümlüğünü vermemektedir. Böylece kıdem ve ihbar tazminatına ilişkin karar verilse bile davacının mağduriyeti ve menfaati devam edecektir. Davacı ancak bu dava sonucundaki Mahkeme kararıyla bir sonuca ulaşabilecektir. Buna göre davacının tespit talepli davasında hukuki yararın bulunduğunu kabul etmek gerekmektedir. Bu sebeple, davanın kabulü gerekirken hukuki yarar yokluğu sebebiyle dava şartı yokluğuna bağlı davanın reddi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple,
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine,
Dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
06.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.